આપણ ખેતરિયે મંગલ

અ અ પ્રકૃતિ-ગીતમાં વરસાદની પ્રથમ વૃષ્ટિને કારણે ખેડુ-દંપતિને થયેલો આનંદ વ્યક્ત કરાયો છે. નાનકડા ગીતમાં વાદળની ઝરમર, મોરના ટહુકાર તથા ઝરણાનો કલનાદ સંભળાવીને; ધરતીની ધૂળમાંથી ઓ ઊઠતી સોડમ સૂંઘાડીને, ભીના ઘાસ ઊપર ચમકતું આભનું પ્રતિબિંબ તથા ધરા-આભની રંગછટા દર્શાવીને કવિએ આપણાં કાન-નાક-આંખને આનંદ આપ્યો છે. દર્ભના લીલા ઘાસ ઊપર જામેલાં જલ-શીકરોમાં નભનુ પ્રતિબિંબ ચમકે છે. પણ કવિ એવી સાદી વાત કરે કે? તેમને તો એ ચમકતું પ્રતિબિંબ હલમલતો આનંદ લાગે છે. ખેડુ અને ખેડુપત્નિનો નાનકડો સંવાદ પણ અહીં છે. એમાં ખેડુપત્નિ કહે છે કે પોતે બિયારણ લાવી છે અને ખેડુ કહે છે કે પોતે હળ અને બળદ લાવ્યો છે. બન્નેને મહેનતનાં ફળ ભેળાં જમવાની હોંશ છે.



આપણ ખેતરિયે મંગલ
ટહુકે મોરા, બાદલ વરસે ઝરમર ઝરમર જલ,
ધરતીની ધૂળ ઝરતી આજે
મનહર મીઠી ગંધ,
નીલ દાભના અંકુરે શો
હલમલ રે આનંદ!

થલે થલે વ્હેતાં ઝરણાંનો નાદ રમે કલકલ
'હું લાવી ઓરામણ.'
'લાવ્યો હું ધોરી ને હલ.'
ભેળી તે મહેનતનાં આપણ
ભેળાં જમશુ ફલ.
ધરા-આભને આધારે જે
રંગછટા અંકાઈ,
એવાં રે જીવતર હૈયાંને
ઉમંગ રહેશુ ગાઈ,
દિનભરનાં ભીંજ્યાં પોઢણિયે ઓઢીશું કંવલ.

રાજેન્દ્ર શાહ